Κριτήρια αναγνώρισης παρουσίας υπερηφανείας μέσα μας Από Askitikon

Η τάση μας να αναρριχηθούμε εις βάρος των άλλων, να τους απορρίψουμε, να τους φθονήσουμε και να τους κατακρίνουμε.
Η επιδίωξη της εξουσίας, των επαίνων και του πλούτου.
Η λησμοσύνη του Θεού, η προσκόλληση στα γήινα πράγματα, οι κακές και ανήθικες σκέψεις, η ταραχή του νου και η έλλειψη εσωτερικής ειρήνης, η επιθυμία να κάνουμε το ίδιον θέλημα, παρά να αναζητάμε το θέλημα του Θεού, η ανικανότητα να συγχωρούμε και να αγαπάμε τους εχθρούς μας.
Να είμαστε προσεκτικοί απέναντι στον εαυτό μας.
Η υπερηφάνεια ενεδρεύει στην καρδιά μας, ακόμα κι όταν είμαστε εν μέσω πνευματικών προσπαθειών. Τελικά, το χαρακτηριστικό του εγώ είναι ικανότητα του να διαστρέφει τα πάντα σε αντικείμενα ατομικής χρήσης και οφέλους.
Είναι πιθανό να προσεύχεσαι, να σκέπτεσαι, να νηστεύεις, να συμμετέχεις στη θεία λειτουργία, να μελετάς την Αγία Γραφή και τους πατέρες της Εκκλησίας, αλλά αυτή σου η συμπεριφορά να προέρχεται είτε από μία προσπάθεια καλλωπισμού της «βιτρίνας» του εγώ με ένδοξα ψιμύθια, είτε από την προσπάθεια να θέσεις υπό την κατοχή σου τον Θεό.
Σ’ αυτές τις περιπτώσεις, ζούμε μία ολοκληρωτική πνευματική ψευδαίσθηση.
π. Μάξιμος Έγκέρ, «Κράτα τον νου σου στον Άδη..»