Αγ. Κυρίλλου Ιεροσολύμων, «Κατήχησις προς τους φωτιζομένους, περί Ενανθρωπήσεως»

Αγ. Κυρίλλου Ιεροσολύμων, «Κατήχησις προς τους φωτιζομένους, περί Ενανθρωπήσεως»

Ομιλία του Αγίου Κυρίλλου, Αρχιεπισκόπου Ιεροσολύμων. «Κατήχησις προς τους φωτιζομένους, περί Ενανθρωπήσεως.»

«Ιωσήφ, υιός Δαβίδ, μη φοβηθείς παραλαβείν Μαριάμ την γυναίκα σου. Το γαρ εν αυτή γεννηθέν εκ Πνεύματος εστίν αγίου. Τέξεται δε υιόν και καλέσεις το όνομα αυτού Ιησούν. Αυτός γαρ σώσει τον λαόν αυτού από την αμαρτίαν αυτών. Τούτο δε όλον γέγονεν ίνα πληρωθεί το ρηθέν υπό του Κυρίου δια του προφήτου λέγοντος. Ιδού η παρθένος εν γαστρί έξει και τέξεται υιόν, και καλέσουσι το όνομα αυτού Εμμανουήλ, ο εστί μεθερμηνευόμενον «μεθ’ ημών ο Θεός”».

Αγνείας σύντροφοι και σωφροσύνης μαθηταί, ας ανυμνήσωμε με αγνισμένα χείλη τον Θεόν που εγεννήθη από την Πάναγνον Παρθένον. Εμείς που έχουμε καταξιωθή να μεταλάβωμε την σάρκα του νοητού προβάτου, ελάτε να μεταλάβωμε την κεφαλήν και τους πόδες. Ως κεφαλήν να εννοήσωμε την Θεότητα και ως πόδες να εκλάβωμε την ανθρωπότητα. Οι ακροαταί των αγίων Ευαγγελίων, ας πεισθούμε στον θεολόγον Ιωάννην, ο οποίος, αφού είπε «Εν αρχή ην ο Λόγος και ο Λόγος ην προς τον Θεόν και Θεός ην ο Λόγος», προσέθεσε. «Και ο Λόγος σαρξ εγένετο». Πράγματι, δεν είναι ευσεβές ούτε να τον προσκυνούμε ως απλόν άνθρωπο, ούτε να τον ευλογούμε μόνον Θεόν χωρίς την ανθρωπίνην φύση Του. Διότι εάν ο Χριστός είναι Θεός, όπως βεβαίως και είναι, αλλά δεν ανέλαβε την ανθρωπίνη φύση, τότε δεν έχουμε καμμίαν σχέση με την σωτηρία. Να τον προσκυνούμε μεν ως Θεόν, αλλά να πιστεύωμε ότι και ενηνθρώπησε. Διότι ούτε να τον ομολογούμε άνθρωπο χωρίς την Θεότητα μας οφελεί, ούτε το να μην ομολογούμε ότι μαζί με την θείαν φύσιν έχει και την ανθρωπίνη, ημπορεί να μας σώση. Ας ομολογήσωμε την παρουσία του Βασιλέως και ιατρού. Διότι ο Βασιλεύς Ιησούς, προκειμένου να μας θεραπεύση, εζώσθη αντί στολής διακονητού, την ανθρωπίνη φύση και θεράπευσε την ασθένειά μας. Ο τέλειος διδάσκαλος των νηπίων, έγινε μαζί μας νήπιο για να σοφίση τους ανοήτους. Ο επουράνιος άρτος κατέβη στην γη, για να θρέψει τους πεινασμένους.

Και οι γνήσιοι απόγονοι των Ιουδαίων, αρνούμενοι αυτόν που ήλθε, προσδοκούν τον κακώς ερχόμενον. Απεξενώθησαν από τον αληθινόν Χριστόν, και περιμένουν οι πλανημένοι τον πλάνον. «Εγώ ελήλυθα εν τω ονόματι του Πατρός μου, και ου λαμβάνετέ με, εάν δε άλλος έλθη εν τω ονόματι τω ιδίω, εκείνον λήψεσθε»

ΚΑΣΣΙΑΝΟΣ Ο ΡΩΜΑΙΟΣ ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΟΚΤΩ ΛΟΓΙΣΜΩΝ ΤΗΔΣ ΚΑΚΙΑΣ

Προς τον επίσκοπο Κάστορα περί των οχτώ λογισμών της κακίας.

Αφού πρωτύτερα συντάξαμε τον λόγο «περί διαμορφώσεως των Κοινοβίων», έχοντας το θάρρος στις προσευχές σου, επιχειρούμε πάλι να γράψομε για τους οχτώ λογισμούς της κακίας• της γαστριμαργίας, λέω, και πορνείας, φιλαργυρίας, οργής, λύπης, ακηδίας, κενοδοξίας και υπερηφάνειας. 

1. Για την εγκράτεια της κοιλίας 

     Πρώτα θα κάνω λόγο για την εγκράτεια στα φαγητά, η οποία είναι αντίθετη της γαστριμαργίας, και για τον τρόπο των νηστειών και την ποσότητα των φαγητών. Και αυτά, όχι από τον εαυτό μου, αλλά καθώς παραλάβαμε από τους αγίους Πατέρες. Εκείνοι λοιπόν, δεν έχουν παραδώσει ένα κανόνα νηστείας, ούτε ένα τρόπο της διατροφής, ούτε το ίδιο μέτρο, γιατί δεν έχουν όλοι την ίδια δύναμη, είτε λόγω ηλικίας, είτε ασθένειας, είτε καλύτερης συνήθειας του σώματος. Έχουν όμως παραδώσει σε όλους ένα σκοπό, να αποφεύγομε την αφθονία και να αποστρεφόμαστε το χορτασμό της κοιλιάς. Έχουν δει στην πράξη ότι είναι ωφελιμότερο και βοηθά στην καθαρότητα το να τρώει κανείς μία φορά την ημέρα από το να τρώει κάθε τρεις ή τέσσερις ή εφτά ημέρες. Γιατί λένε, εκείνος που επεκτείνεται υπέρμετρα στη νηστεία, υπέρμετρα κατόπιν τρώει. Και από αυτό, άλλοτε εξαιτίας της υπερβολής της αποχής από την τροφή ατονεί το σώμα και γίνεται πιο απρόθυμο για τις πνευματικές εργασίες, και άλλοτε όταν γεμίσει από το βάρος των τροφών προκαλεί αμέλεια και εξασθένηση της ψυχής. Και πάλι οι άγιοι Πατέρες δοκίμασαν και είδαν ότι δεν είναι για όλους κατάλληλη η διατροφή με χόρτα, ούτε με όσπρια, ούτε όλοι μπορούν να τρέφονται μόνο με ξερό ψωμί. Και άλλος, καθώς είπαν, ενώ τρώει δύο λίτρες ψωμί, πεινά ακόμη, ενώ άλλος τρώει μία λίτρα ή εξ ουγγιές και χορταίνει. Σε όλους λοιπόν, όπως είπα, ένα κανόνα εγκράτειας έχουν παραδώσει, το να μην ξεγελιούνται με το χορτασμό της κοιλιάς, ούτε να παρασύρονται από την ηδονή του λάρυγγα. Γιατί δεν είναι μόνο η διαφορά της ποιότητας των τροφών, αλλά και η ποσότητα που ανάβει τα πυρωμένα βέλη της πορνείας. Γιατί με οποιαδήποτε τροφή όταν γεμίσει η κοιλιά, γεννά το σπόρο της διαφθοράς. Και πάλι δεν είναι μόνο η κραιπάλη του κρασιού που φέρνει μέθη στη διάνοια, αλλά και η αφθονία του νερού και κάθε τροφής η υπερβολική χρήση, τη ζαλίζει και φέρνει νύστα σ' αυτήν. Αιτία της καταστροφής των σοδομιτών δεν ήταν η κραιπάλη του κρασιού και των διαφόρων φαγητών, αλλά η αφθονία του άρτου, κατά τον προφήτη.

Η ασθένεια του σώματος δεν είναι αντίθετη με την καθαρότητα της καρδιάς, όταν δώσομε στο σώμα εκείνα που απαιτεί η ασθένεια, όχι ό,τι θέλει η ηδονή. Τις τροφές τις χρησιμοποιούμε τόσο ώστε να ζήσομε, όχι για να σκλαβωθούμε στις ορμές της επιθυμίας. Η μετρημένη και μέσα σε λογικά όρια τροφή βοηθά στην υγεία του σώματος, δεν αφαιρεί την αγιότητα. Ακριβής κανόνας εγκράτειας, όπως παρέδωσαν οι Πατέρες, είναι να σταματούμε να τρώμε πριν χορτάσομε. Και ο Απόστολος που είπε: «Μη φροντίζετε για τη σάρκα, πως να ικανοποιήσετε τις επιθυμίες της», δεν εμπόδισε την αναγκαία κυβέρνηση της ζωής, αλλά απαγόρευσε την φιλήδονη φροντίδα.

Άλλωστε, για την τέλεια καθαρότητα της ψυχής, δεν αρκεί μόνη η εγκράτεια στα φαγητά, αν δεν συντρέχουν και οι υπόλοιπες αρετές. Λοιπόν, η ταπείνωση με την υπακοή και την καταπόνηση του σώματος, ωφελούν πολύ. Η αποχή από τη φιλαργυρία, όχι μόνον το να μην έχει κανείς χρήματα, αλλά και το να μην τα επιθυμεί, οδηγεί στην καθαρότητα της ψυχής. Η αποχή από την οργή, από τη λύπη, από την κενοδοξία, από την υπερηφάνεια, όλα αυτά προξενούν τη γενική καθαρότητα της ψυχής. Τη μερική καθαρότητα της ψυχής, μέσω της σωφροσύνης, ιδιαίτερα κατορθώνουν η νηστεία και η εγκράτεια. Γιατί είναι αδύνατον εκείνος που έχει γεμάτη την κοιλιά του, να κάνει νοερό πόλεμο εναντίον του πνεύματος της πορνείας. Ώστε λοιπόν πρώτος αγώνας μας ας είναι να συγκρατούμε την κοιλιά μας και να υποδουλώνομε το σώμα. Όχι μόνο με νηστεία, αλλά και με αγρυπνία και κόπο και πνευματικά αναγνώσματα και με το να μαζεύομε την καρδιά μας πάνω στο φόβο της κολάσεως και στον πόθο της βασιλείας των Ουρανών. 

2. Περί του πνεύματος της πορνείας και της σαρκικής επιθυμίας

     Δεύτερος αγώνας που έχομε να κάνομε είναι εναντίον του πνεύματος της πορνείας και της σαρκικής επιθυμίας, η οποία επιθυμία αρχίζει από τη μικρή ηλικία να ενοχλεί τον άνθρωπο. Ο αγώνας αυτός είναι μεγάλος και δύσκολος και έχει δύο μέτωπα. Γιατί ενώ τα άλλα ελαττώματα κάνουν τη μάχη μόνο μέσα στην ψυχή, ο σαρκικός πόλεμος είναι διπλός, και στην ψυχή και στο σώμα. Και γι' αυτό πρέπει να αναλάβομε διπλό πόλεμο.

Η ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΚΑΣΣΙΑΝΟΣ

Η Διάκριση (Άγιος Ιωάννης ο Κασσιανός)

Το Σπήλαιο του Αγίου Ιωάννη Κασσιανού στην Ρουμανία

Ακολουθεί απόσπασμα από τον Λόγο του αγίου Ιωάννη του Κασσιανού (360 - 435 μ.Χ), Μαθητή του αγίου Ιωάννη του Χρυσόστομου, προς τον ηγούμενο Λεόντιο και τους λοιπούς μοναχούς για το χάρισμα της διάκρισης.

Περί λογισμών

«Από που προέρχεται αυτό: πολλές φορές χωρίς να θέλομε, μας παρενοχλούν πολλές ενθυμήσεις και πονηροί λογισμοί και σχεδόν χωρίς να το γνωρίζομε, μας εξαπατούν, μπαίνοντας κρυφά και χωρίς θόρυβο στο νου μας, ώστε όχι μόνο να μην μπορούμε να τους εμποδίσουμε να έρχονται, αλλά και να έχομε μεγάλη δυσκολία στο να τους διακρίνομε ακριβώς. Θέλομε να μάθομε αν είναι δυνατό να μείνει η διάνοια εντελώς ελεύθερη από αυτούς τους λογισμούς και να μην ενοχλείται διόλου». 
Σ’ αυτά ο αββάς Μωυσής αποκρίθηκε:
«Το να μην ενοχλείται η διάνοια από τις ενθυμήσεις αυτές είναι αδύνατο. Το να τις δέχεται όμως και να τις μελετά ή να τις απορρίπτει, είναι δυνατόν σ’ εκείνον που προσπαθεί. Το να δημιουργούνται μέσα μας δεν προέρχεται από εμάς, το διώξιμό τους όμως είναι στην εξουσία μας, και η διόρθωση της διάνοιάς μας εξαρτάται από την προαίρεση και την επιμέλειά μας. Επειδή όταν με σύνεση και συνεχώς μελετούμε το νόμο του Θεού και καταγινόμαστε σε ψαλμούς και ύμνους, νηστείες και αγρυπνίες και θυμόμαστε συνεχώς τα μέλλοντα, την βασιλεία των ουρανών και την κόλαση του πυρός, και όλα τα έργα του Θεού, οι πονηροί λογισμοί λιγοστεύουν και δεν βρίσκουν τόπο. 
Όταν όμως ασχολούμαστε με κοσμικές φροντίδες και σαρκικά πράγματα και παραδίνουμε τους εαυτούς μας σε μάταιες και ανώφελες συναναστροφές, τότε πληθαίνουν μέσα μας οι πονηροί λογισμοί. Όπως ο νερόμυλος είναι αδύνατο να σταματήσει όσο τρέχει το νερό, και είναι στην εξουσία του μυλωνά να αλέσει σιτάρι ή ζιζάνια, έτσι και η διάνοιά μας, επειδή είναι αεικίνητη, δεν μπορεί να μείνει αργή από λογισμούς. Και είναι στην εξουσία μας να της δώσομε ή πνευματική μελέτη ή σαρκική εργασία». 
Βλέποντας ο αββάς ότι νιώθαμε θαυμασμό και κατάπληξη για όλα αυτά και ότι είχαμε αχόρταγο πόθο για τα λόγια του, αφού σώπασε λίγο, μας είπε: «Επειδή τράβηξε σε τόσο μάκρος το λόγο ο δικός σας πόθος και ακόμα είσαστε πρόθυμοι, από τούτο καταλαβαίνω ότι έχετε αληθινή δίψα να ακούσετε διδασκαλία για την τελειότητα. Θα σας μιλήσω λοιπόν για την εξαιρετική αρετή της διακρίσεως, η οποία είναι ακρόπολη και βασίλισσα μεταξύ των άλλων αρετών. Και θα σας δείξω την υπεροχή αυτής της αρετής και το ύψος και την ωφέλειά της, όχι μόνο από τα δικά μου λόγια αλλά και με αρχαίες γνώμες των Πατέρων, σύμφωνα με την χάρη που παρέχει ο Κύριος, ανάλογα με την αξία και τον πόθο των ακροατών, σ’ εκείνους που εξηγούν τον λόγο Του.

Περί του χαρίσματος της διάκρισης

Η Φιλοπτωχεία (Αγ. Γρηγόριος ο Θεολόγος)

Η Φιλοπτωχεία (Αγ. Γρηγόριος ο Θεολόγος)

Ο Άγιος Γρηγόριος είναι όχι μόνο ένας μεγάλος πατέρας και διδάσκαλος της Εκκλησίας, αλλά και ο επιφανέστερος θεολόγος της μετά τον απόστολο και ευαγγελιστή Ιωάννη.

Γεννημένος μεταξύ 326 και 329 στην Αριανζό, κοντά στη Ναζιανζό της Καππαδοκίας, από εύπορους γονείς, απέκτησε μεγάλη κλασική και θεολογική μόρφωση. Μαζί με το συμφοιτητή και φίλο του άγιο Βασίλειο τον Μέγα, αρχιεπίσκοπο Καισαρείας της Καππαδοκίας, και τον άγιο Γρηγόριο, επίσκοπο Νύσσης, ανήκει στους «μεγάλους Καππαδόκες». Από τον πατέρα του, Γρηγόριο επίσης, επίσκοπο Ναζιανζού, χειροτονήθηκε πρεσβύτερος και από τον άγιο Βασίλειο επίσκοπος Σασίμων. Πάντως, φύση μοναχική καθώς ήταν, αφιέρωσε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στη μόνωση, την ησυχία και την άσκηση.

Το 379 κλήθηκε στην Κωνσταντινούπολη, για ν’ αντιμετωπίσει την αίρεση του αρειανισμού. Με κέντρο τον μικρό ναό της Αναστάσεως, κατήχησε, δίδαξε, εκφώνησε τους περίφημους λόγους του για τη θεότητα του Υιού, που του εξασφάλισαν το χαρακτηρισμό του Θεολόγου, και αναζωπύρωσε την Ορθοδοξία, μολονότι αντιμετώπισε τη βίαιη αντίδραση των αρειανών. Αφού χρημάτισε αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως για μικρό χρονικό διάστημα (Νοέμβριος 380 – Ιούνιος 381), παραιτήθηκε από το θρόνο και αποσύρθηκε στη γενέτειρά του, όπου ασχολήθηκε με τη συγγραφή και την καταπολέμηση των αιρετικών απολλιναριστών ως την κοίμησή του, το 390.
Ως συγγραφέας ο άγιος Γρηγόριος χαρακτηρίζεται από θεολογικό βάθος, έντονη ποιητικότητα, ρητορική δεινότητα και βαθειά γνώση του αττικού λόγου. Η παράδοση, στην οποία στηρίζεται, αποτελεί συνάρτηση της αλεξανδρινής σχολής και της θεολογίας των αγίων Ιγνατίου του Θεοφόρου, Ειρηναίου Λυώνος και Αθανασίου του Μεγάλου. Θεολόγησε κυρίως για τα τρία Πρόσωπα της Αγίας Τριάδος, τη σχέση Τους και τον τρόπο υπάρξεώς Τους. Οι απαντήσεις του στα τριαδολογικά, πνευματολογικά και χριστολογικά προβλήματα διατύπωσαν κατά τον πιο έγκυρο τρόπο την πίστη και την παράδοση της Εκκλησίας.
Τα κείμενά του, όσα διασώθηκαν, διακρίνονται σε επιστολές (246), έπη θεολογικά και ιστορικά (τουλάχιστον 396) και λόγους (43). Οι λόγοι αποτελούν τα ύψιστα δημιουργήματά του, τόσο από θεολογική όσο και από λογοτεχνική άποψη, και διαιρούνται σε δογματικούς, απολογητικούς, εόρτιους, εγκωμιαστικούς-επιτάφιους και ηθικολογικούς-κοινωνικούς. Ένας από τους τελευταίους είναι και ο λόγος «Περί φιλοπτωχίας», ανθολόγηση του οποίου ακολουθεί σε ελεύθερη νεοελληνική απόδοση.

ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΚΟΣ

ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΚΟΣ

Ο ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΚΟΣ

 
            Η Κλίμακα διαιρείται σε τριάντα λόγους . Η διαίρεση αυτή έχει χριστολογική χροιά, καθόσον ο Κύριος σε ηλικία των τριάντα ετών «τον τριακοστόν βαθμό εν τη νοερά κλίμακι εκληρώσατο». Οι τρεις πρώτοι λόγοι αποτελούν την εισαγωγή. Ακολουθούν οι τέσσερις βασικές αρετές η υπακοή, η μετάνοια, η μνήμη θανάτου, και το χαροποιών πένθος. Από τον όχδοο μέχρι τον εικοστό έκτο λόγο περιγράφονται  τα σκληρά πάθη. Οργή, μνησικακία, καταλαλιά, πολυλογία, ψεύδος, ακηδία, γαστριμαργία, ανηθικότης, φιλαργυρία, αναισθησία, ύπνος, δειλία, κενοδοξία, υπερηφάνεια, βλασφημία, πονηρία προς τα οποία πρέπει να πολεμήσει ο πνευματικός αγωνιστής.
            Εκεί περιγράφονται και οι αντίστοιχες αρετές, αοργησία, σιωπή, εγκράτεια, αγνεία, πραότης, απλότης, ταπεινοφροσύνη. Ο εικοστός λόγος περί διακρίσεως μιλεί για τα πάθη τις αρετές, τους λογισμούς, και την απλανή διάκριση. Οι τέσσερις τελευταίοι λόγοι περιγράφουν τους γλυκούς καρπούς των ασκητικών μόχθων. Η κατάκτηση της ησυχίας, της μακάριας προσευχής, της θεομιμήτου απαθείας, της λυτρώσεως από το σάλο των παθών.                  

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ 30 ΛΟΓΟΥΣ  

ΠΕΡΙ ΑΠΟΤΑΓΗΣ

ΠΕΡΙ ΑΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑΣ

ΠΕΡΙ ΥΠΑΚΟΗΣ

ΠΕΡΙ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ

ΠΕΡΙ ΜΝΗΜΗΣ ΘΑΝΑΤΟΥ

ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΧΑΡΟΠΟΙΟΥ ΠΕΝΘΟΥΣ

ΠΕΡΙ ΑΟΡΓΗΣΙΑΣ

ΠΕΡΙ ΜΝΗΣΙΚΑΚΙΑΣ

ΠΕΡΙ ΚΑΤΑΛΑΛΙΑΣ   

ΠΕΡΙ ΠΟΛΥΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΣΙΩΠΗΣ

ΠΕΡΙ ΨΕΥΔΟΥΣ  

ΠΕΡΙ ΑΚΗΔΙΑΣ 

ΠΕΡΙ ΦΙΛΑΡΓΥΡΙΑΣ

ΠΕΡΙ ΓΑΣΤΡΙΜΑΡΓΙΑΣ  

ΠΕΡΙ ΑΓΝΕΙΑΣ

ΠΕΡΙ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ  

ΠΕΡΙ ΥΠΝΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ  

ΠΕΡΙ ΑΓΡΥΠΝΙΑΣ 

ΠΕΡΙ ΔΕΙΛΙΑΣ 

ΠΕΡΙ ΚΕΝΟΔΟΞΙΑΣ

ΠΕΡΙ ΥΠΕΡΗΦΑΝΕΙΑΣ

ΠΕΡΙ ΛΟΓΙΣΜΩΝ ΒΛΑΣΦΗΜΙΑΣ

ΠΕΡΙ ΑΠΛΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΠΡΑΟΤΗΤΑΣ

ΠΕΡΙ ΤΑΠΕΙΝΟΦΡΟΣΥΝΗΣ 

ΠΕΡΙ ΔΙΑΚΡΙΣΕΩΣ

ΠΕΡΙ ΗΣΥΧΙΑΣ  

ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ

ΠΕΡΙ ΑΠΑΘΕΙΑΣ

ΠΕΡΙ ΑΓΑΠΗΣ ΕΛΠΙΔΟΣ ΚΑΙ ΠΙΣΤΕΩΣ    

 
ΠΕΡΙ ΑΠΟΤΑΓΗΣ
 ………Ο Θεός είναι για όσους θέλουν, η ζωή και η σωτηρία τους, όλων, και των πιστών και των απίστων και των δικαίων και των αδίκων, και των ευσεβών και των ασεβών και των απαθών και των εμπαθών και των μοναχών και των κοσμικών και των σοφών και των αγραμμάτων, και των υγιών, και των ασθενών και των νέων και των ηλικιωμένων……..
……….Άνθρωπος ΑΣΕΒΗΣ είναι μια ύπαρξης λογική και θνητή, η οποία θεληματικά αποφεύγει την ζωή και τον Δημιουργό της, που υπάρχει αιώνια τον θεωρεί ως ανύπαρκτο.
Παράνομος είναι αυτός που με την κακή του σκέψη διαστρέφει τον νόμο του Θεού και που νομίζει ότι πιστεύει, ενώ έχει επιθυμίες και αντιλήψεις αντίθετες προς τον Θεό.
ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΣ είναι η απομίμηση του Χριστού, όσο είναι δυνατό στον άνθρωπο, και στα λόγια και στα έργα και στην σκέψη. Πιστεύει ορθά και αλάνθαστα στην  ΑΓΙΑ ΤΡΙΑΔΑ.
ΘΕΟΦΙΛΗΣ  είναι εκείνος που απολαμβάνει όλα τα φυσικά και αναμάρτητα δώρα του Θεού, συγχρόνως όμως δεν αμελεί όσο μπορεί, να επιτελεί το αγαθό.
ΕΓΚΡΑΤΗΣ είναι αυτός που ζει μέσα στους πειρασμούς και τις παγίδες και τους θορύβους του κόσμου και αγωνίζεται με όλη του την δύναμη  να μιμηθεί την ζωή εκείνων που είναι απαλλαγμένοι από τους θορύβους του κόσμου.
ΜΟΝΑΧΟΣ είναι τάξις και καταστάσεις των ασώματων αγγέλων που κατορθώνεται μέσα σε υλικό και ρυπαρό σώμα.
ΜΟΝΑΧΟΣ είναι εκείνος που είναι αφοσιωμένος μόνο στις εντολές του Θεού και τις εφαρμόζει σε κάθε χρόνο και τόπο και πράγμα…

ΠΕΡΙ ΑΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑΣ
...Εκείνος  που αγάπησε πραγματικά τον Κύριο και ζήτησε αληθινά να κερδίσει την μέλλουσα βασιλεία , εκείνος που απέκτησε πραγματικό πόνο για τις αμαρτίες του και ζωντανή ενθύμηση για την κόλαση και την αιώνια κρίση, εκείνος  που ξύπνησε αληθινά μέσα του τον φόβο του θανάτου, δεν θα αγαπήσει πλέον ούτε θα ενδιαφερθεί ούτε θα μεριμνήσει καθόλου για χρήματα ή για τα κτήματα η για τους γονείς του, η για την επίγεια δόξα η για φίλους η για αδελφούς η για τίποτε το γήινο. Αλλά αφού αποτίναξη από επάνω του και μισήσει κάθε επαφή και κάθε φροντίδα για όλα αυτά, επί πλέον δε και πριν από όλα αφού μισήσει την ίδια του την σάρκα ακολουθεί τον Χριστό γυμνός και αμέριμνος και ακούραστος, ατενίζοντας πάντοτε στον ουρανό και αναμένοντας την εξ ύψους βοήθεια…

ΠΕΡΙ ΥΠΑΚΟΗΣ            
...Υπακοή σημαίνει , ενταφιασμός της δικής μας θελήσεις και ανάστασης της ταπεινώσεως. Υπάκουη σημαίνει να αποθέσουμε την δική μας διάκριση στην πλούσια διάκριση του Γέροντα και του Πνευματικού.
Οι Πατέρες ονομάζουν την ψαλμωδία όπλο, την προσευχή τείχος, τα καθαρά δάκρυα λουτρό, ενώ την μακάρια Υπάκοη την χαρακτήρισαν μαρτύριο. Χωρίς αυτή κανείς από τους εμπαθείς δεν θα κατορθώσει να δει τον ΚΥΡΙΟΝ.
Η ψυχή που συνηθίζει να εξομολογείται, η σκέψη της εξομολόγησης την συγκρατεί σαν χαλινάρι και δεν την αφήνει να αμαρτήσει. Αντιθέτως τις αμαρτίες που δεν σκέπτεται κανείς να τις εξομολογηθεί συνεχώς σαν σε σκοτάδι τις διαπράττει άφοβα. 
Από την Υπακοή γεννιέται η ταπείνωση. Από την ταπείνωση γεννιέται η διάκρισης. Από την διάκριση γεννιέται η διόρασης και από αυτήν η προόρασις…
       
ΠΕΡΙ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ  
...Μετάνοια σημαίνει ανανεώση του βαπτίσματος.  Μετάνοια σημαίνει συμφωνία με τον Θεό για νέα ζωή. Μετανοών σημαίνει αγοραστής της ταπεινώσεως. Μετάνοια σημαίνει μόνιμος αποκλεισμός κάθε σωματικής παρηγοριάς. Μετάνοια σημαίνει σκέψης αυτοκατακρίσεως, αμεριμνησία για όλα τα αλλά και μέριμνα για την σωτήρια του εαυτού μας. Μετάνοια σημαίνει θυγατέρα της ελπίδας και αποκηρύξεις της απελπισίας. Μετανοών σημαίνει κατάδικος απαλλαγμένος από αισχύνη. Μετάνοια σημαίνει συμφιλίωση με τον Κύριο με έργα αρετής αντίθετα με τα παραπτώματα μας. Μετάνοια σημαίνει καθαρισμός της συνειδήσεως. Μετάνοια σημαίνει θεληματική υπομονή όλων των θλιβερών πραγμάτων. Μετανοών σημαίνει επινοητής τιμωριών του εαυτό του. Μετάνοια σημαίνει υπερβολική τιμωρία της κοιλιάς με την νηστεία και κτύπημα της ψυχής με υπερβολική συναίσθηση.
Είδα ψυχές που έρεπαν με μανία στους σαρκικούς έρωτες. Αυτές  λοιπόν αφού έλαβαν αφορμή μετανοίας από την γεύση του αμαρτωλού έρωτα, μετέτρεψαν αυτό σε έρωτα προς τον Κύριο. Έτσι ξεπέρασαν αμέσως κάθε αίσθημα φόβου και κεντρίσθηκαν στην άπληστη αγάπη του Θεού. Για αυτό και ο Κύριος στην αγνή εκείνη πόρνη (ΛΟΥΚΑΣ Ζ 37-48) δεν είπε ότι φοβήθηκε αλλά «¨ότι αγάπησε πολύ» και κατόρθωσε εύκολα να απόκρουση τον ένα έρωτα με τον άλλο.
Σημείο της πραγματικής και επιμελούς μετανοίας είναι να θεωρούμαι τον εαυτό μας άξιο για όλες τις θλίψεις που μας συμβαίνουν τις ορατές που προέρχονται από τα πράγματα και τους ανθρώπους και τις απατές, που προέρχονται από τους δαίμονες και για πολύ περισσότερες…

ΛΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΑΠΕΙΝΩΣΗ

ΛΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΑΠΕΙΝΩΣΗ

 

Σκέψεις Αγίων διά την αρετήν της ταπεινοφροσύνης

- Η ταπεινοφροσύνη είναι ο θρόνος της αγάπης και όλων των άλλων αρετών. (Ισίδωρος ο Πηλουσιώτης).

- Ω άνθρωπε ταπεινέ, θέλεις να εύρης την αιώνιον ζωήν; Κράτησον την πίστην και την ταπείνωσιν εις εαυτόν, διότι διά τούτων ευρίσκεις έλεος και την βοήθειαν του Θεού, και λόγους τινας λαλουμένους παρά Θεού εις την καρδίαν σου, και τον φύλακά σου Άγγελον παραμένονα κρυπτώς και φανερώς παρά σοι. Θέλεις ν’ αποκτήσης ταύτα, τα οποία είναι ομιλίαι της αιωνίου ζωής; περιπάτει μεθ’ απλότητος την οδόν της ζωής σου και μη γίνου σοφός ενώπιον του Θεού· καθότι εις μεν την απλότητα ακολουθεί η πίστις, εις δε την λεπτότητα της γνώσεως, και εις την αναστροφήν των λογισμών σου ακολουθεί η υψηλοφροσύνη δια της οποίας ευρίσκεσαι μακράν του Θεού. Όταν παρασταθής εις προσευχήν ενώπιον του Θεού τόσον οφείλεις να ταπεινοίς σεαυτόν διά του λογισμού σου ώστε να θεωρής σεαυτόν ως παιδίον τραυλίζον· και μη είπης έμπροσθεν Αυτού τι, μετά λεπτής γνώσεως αλλά πλησίασον εις Αυτόν μετά φρονήματος νηπιάζοντος παιδίου, και παραστάσου ενώπιον Αυτού ούτως ώστε να αξιωθής της πατρικής εκείνης προνοίας η οποία γίνεται από τους πατέρες εις τα πολλά μικρά αυτών παιδία, ως είπεν ο Δαυίδ, φυλάσσει Κύριος τα νήπια. Και όχι μόνον αυτά, αλλά και τους εις τον κόσμον ευρισκομένους σοφούς κατά την γνώσιν, οίτινες καταλείπουσι την ιδίαν αυτών γνώσιν και επιστηρίζονται εις εκείνην την αόρατον σοφίαν και γίνονται ως νήπια μικρά θεληματικώς και μανθάνωσιν εκείνην την σοφίαν ήτις δεν διδάσκεται διά της γυμνασίας και μαθήσεως υπό διδασκάλων· και καλώς είπεν ο σοφός και θείος Παύλος ότι, όστις θέλει να είναι σοφός εις τούτον τον κόσμον, ας γίνη μωρός ίνα γένηται σοφός. (Αββάς Ισαάκ ο Σύρος).

- Είπεν γέρων· ο έχων ταπείνωσιν, ταπεινοί (ταπεινώνει) τους δαίμονας· ο δε μη έχων ταπείνωσιν, καταπαίζεται υπό των δαιμόνων.

- Είπεν γέρων· εάν είπης τινί «συγχώρησόν μοι» ταπεινών εαυτόν, καίεις τους δαίμονας.

- Οι προπάτορες ημών οίκων εδέσποζον, και πλούτου εκράτουν, και γυναίκας είχον, και τέκνων προενόουν και τω Θεώ ομίλουν διά την άπληστον αυτών ταπεινοφροσύνην· ημείς δε κόσμου ανεχωρήσαμεν, και πλούτου κατεφρονήσαμεν, και τους οικείους κατελίπομεν, και δοκούμεν Θεώ προσεδρεύειν και υπό δαιμόνων χλευαζόμεθα διά την έπαρσιν ημών. Ο επαιρόμενος αγνοεί εαυτόν· ει γαρ εγίνωσκεν εαυτόν και την αυτού αφροσύνην και ασθένειαν, ουκ αν επήρθη· ο δε εαυτόν αγνοών, πώς δύναται Θεόν γινώσκειν; (Αββάς Μακάριος)

- Όταν ίδης λογισμόν ανθρωπίνην σοι δόξαν υπαγορεύοντα, γίνωσκε σαφώς ότι αισχύνην σοι κατασκευάζει. (Αββάς Μάρκος)

Ἀναστάς ὁ Ἰησοῦς ἀπὸ τοῦ Τάφου, καθὼς προεῖπεν, ἔδωκεν ἡμῖν τὴν αἰώνιον ζωὴν καὶ μέγα ἔλεος.

ΑΓΙΟΥ ΣΙΛΟΥΑΝΟΥ ΤΟΥ ΑΘΩΝΙΤΟΥ

ΑΓΙΟΥ ΣΙΛΟΥΑΝΟΥ ΤΟΥ ΑΘΩΝΙΤΟΥ

                                                             ∆Ι∆ΑΧΕΣ

... Ο υπερήφανος δεν αναζητεί το θέληµα του Θεού , αλλά προτιµά να

κατευθύνει ο ίδιος τη ζωή του . Και δεν καταλαβαίνει πώς , χωρίς τον

Θεό , δεν επαρκεί το λογικό του ανθρώπου για να τον καθοδηγεί . Κι εγώ

, όταν εζούσα στον κόσµο προτού να γνωρίσω τον Κύριο και το Άγιο

Πνεύµα , εστηριζόµουν στο λογικό µου . Όταν όµως εγνώρισα µε το Άγιο

Πνεύµα τον Κύριο µας Ιησού Χριστό , τον Υιό του Θεού , τότε

παραδόθηκε η ψυχή µου στον Θεό και δέχοµαι οτιδήποτε θλιβερό µου

συµβεί και λέω : «Ο Κύριος µε βλέπει ... Τι να φοβηθώ ;»

Προηγουµένως όµως δεν µπορούσα να ζω κατ ‘ αυτό τον τρόπο .

Για όποιον παραδόθηκε στο θέληµα του Θεού η ζωή γίνεται πολύ

ευκολότερη , γιατί στις αρρώστιες , στη φτώχεια και στο διωγµό

σκέφτεται : «Έτσι ευδόκησε ο Θεός και πρέπει να υποµείνω για τις

αµαρτίες µου» .

Να , εδώ και πολλά χρόνια πάσχω από πονοκέφαλο και δύσκολα τον

υποφέρω , αλλά µε ωφελεί , γιατί µε την ασθένεια ταπεινώνεται η ψυχή .

Η ψυχή µου επιθυµεί διακαώς να προσεύχεται και να αγρυπνεί αλλά η

ασθένεια µε εµποδίζει , διότι το άρρωστο σώµα απαιτεί ανάπαυση . Και

παρακάλεσα πολύ τον Κύριο να µε θεραπεύσει , αλλά δεν µε άκουσε . Κι

αυτό σηµαίνει πώς αυτό δεν θα ήταν προς όφελός µου .

Να όµως και µια άλλη περίπτωση , που ο Κύριος µε άκουσε και µε

έσωσε . Σε µια γιορτή πρόσφεραν στην τράπεζα ψάρι . Ενώ λοιπόν

έτρωγα , ένα κόκαλο µπήκε πολύ βαθιά στο λαιµό µου . Επικαλέστηκα

τον Άγιο Παντελεήµονα , παρακαλώντας να µε θεραπεύσει , γιατί ο

γιατρός του Μοναστηριού δεν θα µπορούσε να µου βγάλει το κόκαλο

από το φάρυγγα . Και µόλις είπα : «γιάτρεψέ µε» , η ψυχή µου πήρε

απάντηση : «Βγες , έξω από την τράπεζα , κάνε µια βαθιά εισπνοή και

µια απότοµη εκπνοή και το κόκαλο θα βγει µε αίµα» . Έτσι κι έκαµα

και βγήκε ένα µεγάλο κόκαλο µε αίµα . Και κατάλαβα πώς , αν ο Κύριος

δεν µε θεραπεύει από τον κεφαλόπονο , αυτό σηµαίνει ότι είναι ωφέλιµο

για την ψυχή µου να υποφέρω τον πόνο . ...

... Όταν η χάρη είναι µαζί µας , είµαστε δυνατοί στο πνεύµα . Όταν όµως

την χάσοµε , βλέποµε την αδυναµία µας , βλέποµε πως χωρίς τον Θεό δεν

µπορούµε ούτε να σκεφτούµε το καλό . Πώς µπορείς να ξέρεις αν ζεις

σύµφωνα µε το θέληµα του Θεού ; Να η ένδειξη : Αν στενοχωριέσαι για

κάτι , αυτό σηµαίνει πως δεν παραδόθηκες τελείως στο θέληµα του Θεού

---

Page 2

, έστω κι αν σου φαίνεται πως ζεις σύµφωνα µε το θέληµα του Θεού .

Όποιος ζει κατά το θέληµα του Θεού , αυτός δεν µεριµνά για τίποτε . Κι

αν κάτι του χρειάζεται , παραδίνει τον εαυτό του και την ανάγκη του

στον Θεό . Κι αν πάρει ότι θέλει , µένει ήρεµος , σαν να το είχε . Ψυχή

που παραδόθηκε στο θέληµα του Θεού δεν φοβάται τίποτε : ούτε θύελλες

ούτε ληστές ούτε τίποτα άλλο . ‘Ότι κι αν έλθει , λέγει : «Έτσι ευδοκεί ο

Θεός» , κι έτσι διατηρείται η ειρήνη στην ψυχή και στο σώµα . Το

καλύτερο έργο είναι να παραδοθούµε στο θέληµα του Θεού και να

βαστάζοµε τις θλίψεις µε ελπίδα . Ο Κύριος βλέποντας τις θλίψεις µας

δεν θα επιτρέψει ποτέ κάτι που να ξεπερνά τις δυνάµεις µας . Αν οι

θλίψεις µας φαίνονται υπερβολικές , αυτό σηµαίνει πως δεν έχοµε

παραδοθεί στο θέληµα του Θεού . ...

... Όποιος κάνει το θέληµα του Θεού , είναι ευχαριστηµένος µε όλα ,

έστω κι αν είναι φτωχός και ίσως ασθενής και πάσχει , γιατί τον

ευφραίνει η χάρη του Θεού . Όποιος όµως δεν είναι ικανοποιηµένος µε

την µοίρα του και γογγύζει για την αρρώστια του ή εναντίον εκείνου που

τον προσέβαλε , αυτός να ξέρει πως κατέχεται από υπερήφανο πνεύµα

και έχασε την ευγνωµοσύνη για τον Θεό . Αλλ ‘ ακόµα και σε µια τέτοια

περίπτωση µη στενοχωριέσαι , αλλά ζήτησε µ ‘ επιµονή από τον Κύριο

πνεύµα ταπεινό . Κι όταν έλθει σ ‘ εσέ το ταπεινό Πνεύµα του Θεού που

αναζητάς , τότε θα Τον αγαπήσεις και θα έχεις βρει ανάπαυση , παρ ‘

όλες τις θλίψεις σου . Ψυχή που απέκτησε την ταπείνωση θυµάται πάντα

τον Θεό και αναλογίζεται : «Ο Θεός µε έκτισε ΄ έπαθε για µένα ΄

συγχωρεί τις αµαρτίες µου και µε παρηγορεί ΄ µε τρέφει και φροντίζει

για µένα . Γιατί λοιπόν να µεριµνώ εγώ για τον εαυτό µου ή τι έχω να

φοβηθώ , έστω κι αν µε απειλή ο θάνατος» . ...

... Κάθε ψυχή που ταράζεται από οποιαδήποτε αιτία πρέπει να

καταφεύγει στον Κύριο και ο Κύριος θα την καθοδηγήσει . Αυτό όµως

γίνεται κυρίως σε καιρό συµφοράς και απροσδόκητου συγχύσεως -

κανονικά πρέπει να ρωτάµε τον πνευµατικό , γιατί αυτό είναι

ταπεινότερο . ...

Και όλα , όλα δίνουν τότε αγάπη στην καρδιά , διότι όλα είναι του Θεού.

Ο Κύριος νουθετεί µε το έλεος Του τον άνθρωπο , για α δέχεται µ ‘

ευγνωµοσύνη τις θλίψεις . Ποτέ σ ‘ όλη µου τη ζωή , ούτε µια φορά δεν

εγόγγυσα για τις θλίψεις , αλλά τα δεχόµουν όλα σαν φάρµακο από τα

χέρια του Θεού και πάντα Τον ευχαριστούσα και γι ‘ αυτό ο Κύριος µου

έδωσε να υποµένω ελαφρά τον αγαθό ζυγό Του . Όλοι οι κάτοικοι της

γης υφίστανται αναπόφευκτα θλίψεις . Και παρόλο που δεν είναι µεγάλες

οι θλίψεις που παραχωρεί ο Κύριος , όµως φαίνονται στους ανθρώπους

αφόρητες και συντριπτικές . Κι αυτό γίνεται , διότι οι άνθρωποι δεν

ΑΓΙΟΥ ΑΒΒΑ ΔΩΡΟΘΕΟΥ

ΑΓΙΟΥ ΑΒΒΑ ΔΩΡΟΘΕΟΥ

ΙΔ' Διδασκαλία

ΓΙΑ ΤΟ ΚΤΙΣΙΜΟ ΚΑΙ ΤΟ ΑΡΜΟΛΟΓΗΜΑ

ΤΩΝ ΑΡΕΤΩΝ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ

  149. Ἡ Ἁγία Γραφή λέει ὅτι ἐκεῖνες οἱ μαῖες πού χάριζαν τή ζωή στά ἀρσενικά παιδιά τῶν Ἰσραηλιτῶν, ἐπειδή εἶχαν φόβο Θεοῦ ἔκτισαν γιά τούς ἑαυτούς τους σπίτια ( Ἐξ. 1, 21). Ἄραγε μιλάει γιά ὁρατά κτίσματα; Καί ποιά σημασία ἔχει τό ὅτι κτίστηκαν αὐτά τά σπίτια ἀπό τό φόβο τοῦ Θεοῦ; Γιατί βέβαια ἐμεῖς διδασκόμαστε καί τά σπίτια πού ἔχουμε νά τά ἐγκαταλείπουμε, ἄν χρειαστεῖ γιά νά κερδίσουμε τό φόβο τοῦ Θεοῦ (Ματθ. 19, 29). Ὥστε λοιπόν δέν μιλάει γιά ὁρατό σπίτι, ἀλλά γιά τό οἰκοδόμημα τῆς ψυχῆς, πού τό κτίζει κανείς γιά τόν ἑαυτόν του, τηρώντας τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ. Μ' αὐτό μᾶς διδάσκει ἡ Ἁγία Γραφή, ὅτι ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ προετοιμάζει τήν ψυχή νά τηρεῖ τίς ἐντολές καί μέ τήν τήρηση τῶν ἐντολῶν κτίζεται καί τό οἰκοδόμημα τῆς ψυχῆς. Ἄς φροντίσουμε καί ἐμεῖς τούς ἑαυτούς μας, ἀδελφοί μου, ἄς φοβηθοῦμε καί ἐμεῖς τό Θεό καί ἄς κτίσουμε γιά τούς ἑαυτούς μας σπίτια, γιά νά στεγαστοῦμε σ' αὐτά, ὅταν ἔρθει ὁ χειμώνας, οἱ βροχές, οἱ ἀστραπές, οἱ βροντές. Γιατί βρίσκεται σέ πολύ μεγάλη δυσκολία, ὅποιος δέν ἔχει τό χειμώνα σπίτι.

  150. Πῶς ὅμως κτίζεται τό οἰκοδόμημα τῆς ψυχῆς; Ἀπό τό κτίσιμο τοῦ ὁρατοῦ σπιτιοῦ μποροῦμε νά διδαχθοῦμε πῶς ἀκριβῶς ἔχει τό πράγμα. Γιατί αὐτός πού θέλει νά κτίσει ἕνα ὑλικό σπίτι, πρέπει νά τό σιγουρέψει ἀπ' ὅλες τίς μεριές καί νά ὑψώσει τήν οἰκοδομή ταυτόχρονα καί ἀπό τίς τέσσερις πλευρές καί ὄχι τόν ἕναν τοῖχο νά φροντίζει καί τούς ἄλλους νά τούς παραμελεῖ - γιατί ἔτσι δέν κερδίζει τίποτα, μόνο κάνει ἄδικο κόπο καί ἔξοδα. Τό ἴδιο συμβαίνει καί μέ τήν ψυχή. Πρέπει ὁ ἄνθρωπος νά μήν ἀμελεῖ κανένα μέρος ἀπό τό οἰκοδόμημά του, ἀλλά νά τό ὑψώνει συμμετρικά. Αὐτό ἀκριβῶς σημαίνει ἐκεῖνο πού λέει ὁ ἀββάς Ἰωαννης: ''Θέλω ὁ ἄνθρωπος νά κατορθώσει λίγο ἀπό κάθε ἀρετή καί νά μήν κάνει ὅπως μερικοί, πού ἀγωνίζονται γιά μιά μόνο ἀρετή καί ἐπιμένουν σ' αὐτή καί γι' αὐτή μόνον ἐργάζονται, παραμελώντας τίς ὑπόλοιπες''. Γιατί αὐτοί ἴσως νά ἔχουν καί κάποια προτίμηση σ' αὐτή τήν ἀρετή καί γι' αὐτό δέν ἐνοχλοῦνται ἀπό τό πάθος πού τῆς ἐναντιώνεται. Ἔτσι τούς ξεγελᾶνε καί τούς βαραίνουν τ' ἄλλα πάθη, καί δέν τούς ἐνδιαφέρει, ἀλλά ἔχουν τήν ἐντύπωση ὅτι κάνουν καί μεγάλο κατόρθωμα. Αὐτοί μοιάζουν μ' ἐκεῖνον πού κτίζει ἕνα τοῖχο καί τόν ὑψώνει ὅσο μπορεῖ, συγκεντρώνοντας ὅλη του τήν προσοχή στό ὕψος του καί ἔχοντας τήν ἐντύπωση ὅτι κατόρθωσε κάτι μεγάλο. Δέν καταλαβαίνει ὅμως ὅτι ἄν ἔρθει δυνατός ἄνεμος θά τόν γκρεμίσει, γιατί στέκεται μόνος του, χωρίς νά ἔχει σύνδεσμο μέ τούς ἄλλους τοίχους. Οὔτε σκεπή δέν μπορεῖ νά φτιάξει γιά τόν ἑαυτόν του, μέ ἕνα μόνο τοῖχο, ἐπειδή εἶναι ἐκτεθειμένος ἀπ' ὅλες τίς τίς ἄλλες πλευρές. Δέν πρέπει ὅμως νά γίνεται ἔτσι. Ἀλλά ὅποιος θέλει νά κτίσει τό σπίτι του καί νά φτιάξει γιά τόν ἑαυτόν του στέγη, πρέπει νά ὑψώσει τήν οἰκοδομή ἀπ' ὅλες τίς πλευρές καί νά τήν σιγουρέψει ἀπό κάθε κίνδυνο.

  151. Καί σᾶς λέω πῶς: Πρῶτα - πρῶτα πρέπει νά ρίξει τό θεμέλιο πού εἶναι ἡ πίστη -γιατί ''χωρίς τήν πίστη'', ὅπως λέει ὁ Ἀπόστολος, ''εἶναι ἀδύνατον νά εὐαρεστήσει κανείς στό Θεό'' ( Ἑβρ. 11, 6)- καί ἔτσι πάνω σ' αὐτό τό θεμέλιο, νά κτίζει συμμετρικά τήν οἰκοδομή. Τοῦ δόθηκε μιά εὐκαιρία νά κάνει ὑπακοή; Πρέπει νά βάλει ἕνα λιθάρι ὑπακοῆς. Συνέβηκε νά ὀργισθεῖ κάποιος ἀδελφός μαζί του; Πρέπει νά βάλει ἕνα λιθάρι μακροθυμίας. Τοῦ δόθηκε μιά εὐκαιρία γιά ἐγκράτεια; Πρέπει νά βάλει ἕνα λιθάρι ἐγκράτειας. Ἔτσι σέ κάθε εὐκαιρία πού συναντάει γιά νά ἀσκήσει μιά ἀρετή, πρέπει νά βάζει ἕνα λιθάρι στήν οἰκοδομή καί ἔτσι ὁλόγυρα νά τήν ὑψώνει μ' ἕνα λιθάρι συμπάθειας, ἕνα λιθάρι ἐκκοπῆς θελήματος, ἕνα λιθάρι πραότητας καί μέ τά παρόμοια. Πάνω ἀπ' ὅλα πρέπει νά καλλιεργεῖ τήν ἀρετή τῆς ὑπομονῆς καί τῆς ἀνδρείας. Γιατί αὐτές εἶναι οἱ γωνίες καί μ' αὐτές στερεώνεται ἡ οἰκοδομή καί ἑνώνονται οἱ τοῖχοι μεταξύ τους, χωρίς νά γέρνουν καί νά κάνουν ἐνδιάμεσα ρωγμές. Χωρίς αὐτές δέν ἔχει κανείς τή δύναμη νά ὁλοκληρώσει καμιά ἀπολύτως ἀρετή. Γιατί ἄν δέν ἔχει κανείς ἀνδρεία στήν ψυχή, οὔτε ὑπομένει. Καί χωρίς ὑπομονή δέν μπορεῖ κανείς νά κατορθώσει τίποτα. Γι' αὐτό καί ὁ Κύριος εἶπε: ''Μέ τήν ὑπομονή σας θά κερδίσετε τίς ψυχές σας'' (Λουκ. 21, 19).

   Πρέπει ἀκόμα αὐτός πού κτίζει νά βάλει ἐνδιάμεσα στά λιθάρια λάσπη. Γιατί ἄν βάλει λιθάρι πάνω σέ λιθάρι, χωρίς νά βάλει ἐνδιάμεσα λάσπη, σπάζουν τά λιθάρια καί γκρεμίζεται ἡ οἰκοδομή. Λάσπη εἶναι ἡ ταπείνωση, ἐπειδή γίνεται ἀπό χῶμα καί πατιέται ἀπ' ὅλους. Κάθε ἀρετή λοιπόν πού γίνεται χωρίς ταπείνωση δέν εἶναι ἀρετή, ὅπως ἀκριβῶς λέει καί τό Γεροντικό: ''Ὅπως εἶναι ἀδύνατον νά φτιάξουμε βάρκα χωρίς καρφιά, ἔτσι εἶναι ἀδύνατο νά σωθεῖ κανείς χωρίς ταπεινοφροσύνη''. Πρέπει λοιπόν, ὅ,τι καλό κάνει κανείς νά τό κάνει μέ ταπείνωση, ὥστε μέ τήν ταπείνωση νά διατηρηθεῖ τό καλό. Ἀκόμα πρέπει ἡ οἰκοδομή νά ἔχει καί τά λεγόμενα ἰμαντώματα. Αὐτά εἶναι ἡ διάκριση πού στερεώνει τήν οἰκοδομή καί ἑνώνει τό ἕνα λιθάρι μέ τό ἄλλο, τή δένει γερά καί τήν ὀμορφαίνει.

   Ἡ στέγη εἶναι ἡ ἀγάπη, πού εἶναι ἡ τελείωση ὅλων τῶν ἀρετῶν, ὅπως ἀκριβῶς καί ἡ στέγη τοῦ σπιτιοῦ (Κολ. 3, 14). Κατόπιν μετά τή στέγη τό περιτείχισμα τῆς ταράτσας. Ποιό εἶναι τό περιτείχισμα; Εἶναι γραμμένο στό Νόμο: ''Ἄν κτίσετε τό σπίτι σας καί φτιάξετε τό δῶμα, φτιάξτε καί περιτείχισμα ὁλόγυρά του, γιά νά μή πέσουν κάτω τά παιδιά σας (Δευτ. 22, 8). Τό περιτείχισμα εἶναι ἡ ταπείνωση. Αὐτή εἶναι ἐκείνη πού ζώνει ὁλόγυρα καί φυλάει ὅλες τίς ἀρετές. Καί ὅπως ἀκριβῶς κάθε ἀρετή πρέπει νά γίνεται μέ ταπείνωση -σύμφωνα μέ τόν τρόπο πού εἴπαμε ὅτι κάθε λιθάρι τοποθετεῖται πάνω σέ λάσπη- ἔτσι καί ἡ τελείωση τῆς ἀρετῆς ἔχει ἀνάγκη ἀπό τήν ταπείνωση. Καί ὅταν οἱ ἅγιοι προοδεύουν στήν ἀρετή, φτάνουν φυσικά στήν ταπείνωση. Ὅπως ἀκριβῶς πάντοτε σᾶς λέω: ''Ὅσο πλησιάζει κανείς στό Θεό, τόσο πιό ἁμαρτωλό βλέπει τόν ἑαυτόν του''.

   Ποιά ὅμως εἶναι τά παιδιά, πού εἶπε ὁ Νόμος ''νά μήν πέσουν ἀπό τό δῶμα''; Τά παιδιά εἶναι οἱ λογισμοί πού γεννιοῦνται στήν ψυχή τούς ὁποίους πρέπει νά φυλάει κανείς μέ τήν ταπείνωση, γιά νά μήν πέσουν κάτω ἀπό τό δῶμα, πού εἴπαμε ὅτι εἶναι ἡ τελείωση τῶν ἀρετῶν.

AΓΙΟΥ ΕΦΡΑΙΜ ΤΟΥ ΣΥΡΟΥ

AΓΙΟΥ ΕΦΡΑΙΜ ΤΟΥ ΣΥΡΟΥ

1.Γιά τή μετάνοια

                         Ο Κύριος πού κατέβηκε στή γη από τήν αγκάλη[1] του Θεου Πατρός καί εγινε γιά μας δρόμος[2] σωτηρίας, μας διδάσκει γιά τή μετάνοια μέ τήν ευλογημένη καί θεϊκή φωνή του, λέγοντας· «Δέν ηρθα νά καλέσω σέ μετάνοια τούς δικαίους αλλά τούς αμαρτωλούς[3]· ουτε, πάλι εχουν ανάγκη από γιατρό οι υγιεις, αλλά οι αρρωστοι[4]».  Αν εγώ τά λέω αυτά, ποτέ νά μή μέ ακούσεις· αν ομως τά λέει ο ιδιος ο Κύριος, γιατί δείχνεις καταφρόνηση, αμελώντας γιά τή ζωή σου;  Αν συναισθάνεσαι οτι εχεις μέσα σου τραύματα λογισμων καί πράξεων, γιατί αδιαφορεις εσύ γιά τά κρυφά τραύματά σου; Γιατί φοβασαι τόν Γιατρό; Δέν ειναι αγριος, ουτε επίσης σκληρός, ουτε ασπλαχνος. Δέ μεταχειρίζεται τό μαχαίρι, ουτε επίσης μεταχειρίζεται φάρμακο πικρό καί καυστικό· γιατρεύει μόνο μέ τό λόγο.  Αν θέλεις νά ερθεις σ΄ αυτόν, ειναι γεμάτος αγαθά καί γεμάτος ευσπλαχνία. Γιά σένα ηρθε από τήν αγκάλη του Πατρός· γιά σένα εσαρκώθη· γιά νά ερθεις σ΄ αυτόν δίχως φόβο· γιά σένα εγινε ανθρωπος· γιά νά σέ γιατρέψει από τά φοβερά τραύματά σου. Μέ πολλή αγάπη καί μέ ολη τήν αγαθότητά του σέ καλει κοντά του.

                        Πλησίασε, αμαρτωλέ· γιατρέψου ευκολα· πέταξε από πάνω σου τό βάρος των αμαρτιων· πρόσφερε τήν προσευχή, καί βάλε πάνω στό σάπιο μέρος δάκρυα. Αυτός ο Γιατρός ειναι ουράνιος.  Επειδή ειναι αγαθός, μέ δάκρυα καί στεναγμούς θεραπεύει τά τραύματα. Πλησίασε, αμαρτωλέ, στόν αγαθό Γιατρό προσφέροντας τά δάκρυα, σάν τό καλύτερο φάρμακο. Διότι καί ο ουράνιος Γιατρός ετσι θέλει, νά θεραπευθει ο καθένας μέ τά δικά του δάκρυα, καί νά σωθει· διότι αυτό τό φάρμακο δέν ενεργει περισσότερο απ΄ οσο πρέπει, ουτε ερεθίζει τό τραυμα, αλλά σέ γιατρεύει αμέσως.  Ο Γιατρός περιμένει νά δει τά δάκρυά σου· πλησίασε· μή φοβηθεις· δειξε του τό τραυμα σου, προσφέροντας καί φάρμακο, τό δάκρυ καί τό στεναγμό. Νά, λοιπόν, εχει ανοιχθει η θύρα της μετανοίας· σπευσε, αμαρτωλέ, προτου νά τήν κλείσει. Δέν περιμένει τόν καιρό, γιά νά αδιαφορεις εσύ, ουτε αυτή η θύρα της μετανοίας, καθώς σέ βλέπει ράθυμο, ανέχεται νά περιμένει τή δική σου καταφρόνηση.

                        Γιατί μίσησες τή ζωή σου, αθλιε; Τί λοιπόν υπάρχει ανώτερο από τήν ψυχή σου, ανθρωπε;  Εσύ ομως, αμαρτωλέ, τήν περιφρόνησες. Δέ γνωρίζεις, αγαπητέ, ποιά ωρα θά προστάξει ο ουράνιος Γιατρός νά κλείσει η θύρα της γιατριας του.

                        Πλησίασε, παρακαλω. Σπευσε νά γιατρευθεις. Θά κάνεις νά χαρει η ουράνια στρατιά μέ τή μετάνοιά σου.  Ο ηλιος κόντεψε πρός τό βράδυ· γιά χάρη σου περιμένει, γιά νά προφθάσεις στόν προορισμό σου[5].  Ως πότε θά ανέχεσαι τόν σιχαμερό  Εχθρό σου, κάνοντας χωρίς ντροπή τό θέλημά του; Διότι εκεινος θέλει καί στή φωτιά νά σέ ρίξει· αυτό ειναι τό δικό του μέλημα· αυτό ειναι τό δωρο του σ΄ εκείνους πού τόν αγαπουν. Αυτός εκμεταλλευόμενος τίς κακές καί σιχαμερές επιθυμίες, κάνει πόλεμο μέ ολους τούς ανθρώπους· αυτός πάλι ο σιχαμερός οδηγει στήν απελπισία οσους πειθαρχουν σ΄ αυτόν· σκληραίνει τήν καρδιά, ξηραίνει τά δάκρυα, γιά νά μήν αισθανθει κατάνυξη ο αμαρτωλός.  Απόφευγέ τον εντελως, ανθρωπέ μου, μίσησε καί σιχάσου τίς δικές του γοητειες. Μίσησε τόν Πονηρό καί απόφευγε τόν Πανουργο· διότι ειναι ανθρωποκτόνος από τήν αρχή της δημιουργίας του ανθρώπου[6]   ως τή συντέλεια.  Απόφευγέ τον, ανθρωπέ μου, γιά νά μή σέ φονεύσει.  Ακουσε, αγαπητέ, τήν μακαρία φωνή πού καθημερινά λέει· « Ελατε σ΄ εμένα ολοι εσεις πού ειστε κουρασμένοι καί φορτωμένοι, καί εγώ θά σας δώσω ανάπαυση. Πάρτε τόν ζυγό μου επάνω σας, καί μάθετε από μένα οτι ειμαι ησυχος, πράος καί επιεικής, καί θά βρειτε ανάπαυση στίς ψυχές σας»[7]. Καθημερινά σου ομιλει γιά ανάπαυση, καί σου υπόσχεται ζωή. Πλησίασε, μή φοβηθεις.  Ο Κύριος ειναι αγαθός καί δέν εχει ανάγκη από τίποτε· δέ ζητα λογαριασμό γιά καμιά αμαρτία. Ειναι καταφύγιο γιά νά προστατευθει κανείς από ολα τά κακά· γιατρεύει τά τραύματα· πλουσιοπάροχα χαρίζει τή ζωή, επειδή ειναι αγαθός· μέ ευκολία δέχεται αυτούς πού γονατιστοί τόν ικετεύουν, επειδή ειναι Θεός μέγας καί προγνώστης, καί γνωρίζει ολες μας τίς σκέψεις.  Οταν κάποιος ερχεται σ΄ αυτόν νά γιατρευθει, ο Θεός βλέπει τήν καρδιά του καί ολη τήν προθυμία του.  Οταν πλησιάζοντας κανείς εχει σταθερό τόν ευσεβή λογισμό του, ο ιδιος ο αγαθός Θεός, χάρη στήν αγαθότητά του, αμέσως αποκαλύπτεται σ΄ εκείνους πού τόν ζητουν· και προτου νά σηκώσει ο ανθρωπος τά μάτια του στόν Θεό, ο Θεός του λέει, «Ειμαι εδω» · καί προτου ο ανθρωπος νά τόν πλησιάσει, ανοίγει τό θησαυρό του μπροστά σ΄ αυτόν πού τόν ζητα· προτου νά χύσει[8] δάκρυα, χύνει τούς θησαυρούς του, καί προτου νά τόν παρακαλέσει ο ανθρωπος, ο Θεός συμφιλιώνεται μαζί του· προτου ο ανθρωπος νά προσευχηθει, βρίσκει τό ελεος, διότι η αγάπη του Θεου ετσι ποθει καί θέλει νά ειναι αυτοί πού μέ ειλικρίνεια τόν πλησιάζουν. Δέν αργει νά ακούσει· ουτε πάλι κατηγορει τόν ασεβή, πού τόν πλησίασε, λεγοντας· «Γιατί τόσον καιρό υπηρέτησες ως δουλος τόν  Εχθρό, καί περιφρόνησες μέ τή θέλησή σου εμένα τόν Κύριό σου;». Δέν εξετάζει τήν ποσότητα του καιρου πού πέρασε, αλλά μονάχα τήν ταπείνωση.  Ο Κύριος βλέπει τά δάκρυα καί τούς στεναγμούς εκείνου πού τόν ικετεύει γονατιστός.  Επειδή ειναι προγνώστης, ως Θεός καί πλάστης μας, αμέσως συγχωρει ολες τίς αμαρτίες μας, ολα τά σφάλματα των λογισμων καί των πράξεων· καί ορίζει νά φέρουν τήν πρώτη στολή[9] γι΄ αυτόν πού ερχεται κοντά του, καί πάλι του βάζει δαχτυλίδι στό δεξί χέρι· καί προστάζει ολους τούς  Αγγέλους νά χαρουν μαζί του γιά τήν ανεύρεση αυτης της ψυχης του αμαρτωλου.