Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ 14 ΣΕΠΤΕΒΡΙΟΥ

Η Δύναμη του Σταυρού, Ύψωση του Τιμίου Σταυρού (+ 14 Σεπτεμβρίου)

ΕΙΜΑΣΤΕ, ἀγαπητοί μου, βαπτισμένοι «εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ ἁγίου Πνεύματος». Μέγα μυστήριο τὸ βάπτισμα. Οἱ γονεῖς ἂς προσέχουν νὰ βαπτίζουν τὰ παιδιά τους νωρίς. Καὶ ἂν κάποιο ἀ­βάπτιστο παιδὶ ἀρρωστήσῃ καὶ κινδυνεύῃ τὴ νύχτα νὰ πεθάνῃ καὶ παπᾶς δὲν βρίσκεται, μπορεῖ νὰ τὸ βαπτίσῃ ἡ μάνα. Νὰ τὸ σηκώσῃ τρεῖς φορὲς στὸν ἀέρα καὶ νὰ πῇ «Βαπτίζεται ὁ δοῦλος (ἢ ἡ δούλη) τοῦ Θεοῦ (τάδε) εἰς τὸ ὄ­νομα τοῦ Πα­τρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ ἁ­γίου Πνεύματος», καὶ τὸ παιδὶ ἔχει βαπτι­σθῆ. Εἶνε μεγά­λη ἁμαρτία νὰ πε­θά­νῃ παιδὶ ἀβάπτιστο. Μὴν ἀρ­γεῖ­­τε νὰ βα­πτίσετε τὰ παιδιά. Κι ὅταν παι­δάκια πεθαίνουν σὲ μικρὴ ἡλικία, οἱ μανάδες νὰ μὴν τὰ κλαῖνε. Μακάρι κ᾽ ἐμεῖς νὰ πεθαίναμε ἔτσι.

Ἀπὸ τὴν ὥρα ποὺ πήραμε τὸ βάπτισμα εἴ­μαστε Χριστιανοί. Ὄχι ἁπλῶς Χριστιανοί, ἀλ­λὰ ὀρθόδοξοι. Διότι χριστιανοὶ λέγον­ται κι αὐ­­τοὶ ποὺ εἶνε στὴν Εὐρώπη καὶ στὴν Ἀμερική, ἀλλὰ δὲν εἶνε ὀρθόδοξοι. Ἀνήκουν σὲ ἄλλα δό­­γματα· ἄλλοι εἶνε προτεστάν­τες, ἄλλοι παπικοί. Οἱ ὀρθόδοξοι νὰ εὐχαριστοῦμε τὸ Θεό, διότι ἀ­νήκου­με στὴν Ἐκκλη­σία, ποὺ δὲν ἄλλαξε τίπο­τα. Ὅσα δίδαξε ὁ Χριστός, ὅσα παρέδωσαν οἱ ἀπόστολοι, ὅσα κήρυξαν οἱ πατέρες καὶ οἱ διδάσκαλοι, ὅλα τὰ κρατοῦμε σὰν πολύτιμο θησαυρό. Ἡ Ὀρθοδοξία εἶνε λεπτὸ πρᾶγμα, κα­θαρὸ καὶ δι­αυγές. Εἶνε ὅπως τὸ μάτι, ποὺ δὲν δέχεται τίπο­τα, οὔτε τρίχα οὔτε σκόνη. Σ᾽ αὐ­τὴν ἀνήκουμε, στὴν Ὀρθόδοξο Ἐκκλησία.

Καὶ ποιό εἶνε τὸ γνώρισμα τῶν ὀρθοδόξων; πῶς ξεχωρίζουν οἱ ὀρθόδοξοι ἀπὸ τοὺς φράγ­κους, τοὺς προτεστάντες καὶ τ᾽ ἄλλα δόγμα­τα; Ὅπως ὁ τσοπᾶνος ξεχωρίζει τὰ πρόβατά του βάζοντας ἐπάνω τους κάποιο σημάδι, ἔτσι κ᾽ ἐ­­μεῖς ποὺ ἀνήκουμε στὴν εὐλογημένη μάνδρα τῆς Ὀρθοδοξίας ἔχουμε μὲ τὸ βάπτισμα σημά­δι ἐ­πάνω μας. 

Τὸ σημάδι μας εἶνε ὁ τίμι­ος σταυ­ρός· ὁ σταυρός, ποὺ ἑορτάζουμε σήμερα 14 Σε­πτεμβρίου, ἀλλὰ καὶ τὴν Γ΄ (τρίτη) Κυ­ριακὴ τῶν Νηστειῶν καὶ τὴ Μεγάλη Παρασκευή· ὁ σταυρός, πού ᾽νε στοὺς τρούλλους τῶν να­ῶν μας, στὰ μνήματα τῶν γονέων μας, στὰ στήθη τῶν παι­διῶν μας. Εἶνε τὸ ὅ­πλο καὶ τὸ σύμβολό μας, τὸ «Ἐν τούτῳ νίκα» τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου.

Τί σημαίνει ὁ σταυρός; Ὅταν λέμε σταυρὸ δὲν ἐννοοῦμε ἁπλῶς τὸ ξύλινο αὐτὸ ἢ πέτρινο ἢ μεταλλικὸ σχῆμα. Ἐννοοῦμε αὐτὸν ποὺ τὸ ἁγίασε, δηλαδὴ τὸν Ἐσταυρωμένο, καὶ ὅλη τὴ ζωὴ καὶ τὴ διδασκαλία καὶ τὰ δόγματα ποὺ μᾶς παρέδωσε· ἐννοοῦμε τὰ πάθη, ποὺ ὑπέφε­ρε γιὰ τὴ σωτηρία μας, τὴ θυσία καὶ τὸ αἷμα του ποὺ χύθηκε ἐπάνω στὸ σταυρό.

Ἡ θυσία τοῦ Χριστοῦ μας! Κάθε σταλαγμα­τιὰ τοῦ αἵματός του, ποὺ ἔπεσε ἀπὸ τὰ χέρια τὰ πόδια καὶ τὴν πλευρά του, ἀξίζει περισσότε­­ρο ἀπ᾽ ὅλους τοὺς θησαυ­ρούς. Εἶνε ἡ εὐλογία τῆς ἀνθρωπότητος, τὸ λύτρο τοῦ κόσμου, ἡ συγ­χώρησις τῶν ἁμαρτι­­ῶν, τὸ λουτρὸ ὅπου λευ­καί­νον­ται οἱ ψυχές· «τὸ αἷμα Ἰησοῦ Χριστοῦ… κα­θα­ρίζει ἡμᾶς ἀπὸ πάσης ἁμαρτίας» (Α΄ Ἰωάν. 1,7).

Γι᾽ αὐτὸ ἀκριβῶς τελοῦμε τὸ μυστήριο τῆς θείας εὐχαριστίας· «Λάβετε φάγετε… Πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες…». Κι ὅταν κοινωνοῦμε δὲν κοινωνοῦμε ψωμὶ καὶ κρασί. Ὄχι. Τὴν ὥρα ἐ­κείνη γίνεται θαῦμα. Στὸ ἅγιο ποτήριο εἶνε ὅ­λος ὁ Χριστός. Ὁ ἄρτος καὶ ὁ οἶνος τῆς θείας εὐχαριστίας, ὅταν τὰ εὐλογήσῃ ὁ ἱερεὺς καὶ ἔρθῃ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο, γίνονται σῶμα καὶ αἷμα τοῦ ἐσταυρωμένου Λυτρωτοῦ μας. Καὶ ὅποιος κοινωνεῖ ἀξίως τῶν ἀχράντων μυστηρίων, αὐτὸς ἔχει τὸ Χριστὸ μέσα του, εἶνε πράγματι πλούσιος καὶ εὐτυχισμένος.

* * *

Αὐτὰ ὅλα πηγάζουν ἀπὸ τὴν σταυρικὴ θυσία τοῦ Χριστοῦ μας. Ἀλλ᾽ αὐτὰ τ᾽ ἀπολαμβάνουν μόνο οἱ ὀρθόδοξοι Χριστιανοί, ποὺ δέχον­ται καὶ τιμοῦν τὸ σταυρό. Οἱ ἄλλοι, οἱ ἐ­χθροὶ τοῦ σταυροῦ, ἀφοῦ τὸν μισοῦν καὶ τὸν ἐ­χθρεύονται, τὰ στεροῦν­ται. Ποιοί εἶν᾽ αὐτοί; Εἶνε πρῶ­τον οἱ ἄπιστοι καὶ ἄθεοι. Εἶνε ἔπειτα οἱ ἀλλόθρησκοι. Καὶ τέλος οἱ διάφοροι αἱρετι­κοί. Οἱ λεγόμενοι μάρτυρες τοῦ Ἰεχωβᾶ λ.χ., τὸ χέρι τους κόβουν ἀλλὰ σταυρὸ δὲν κάνουν. 

Σ᾽ ἕνα χωριὸ τῶν Γρεβενῶν ἦταν ἕνας χιλιαστής. Πῆγαν κάτι παιδιὰ τὴ νύχτα καὶ σχημάτισαν στὴν πόρτα του μὲ μπογιὰ ἕνα σταυρό. Ὅταν τὸν εἶδε, προσπάθησε νὰ ξύσῃ τὸ χρῶ­μα, μὰ δὲν μπόρεσε. Καὶ τί ἔκανε· ἔβγαλε ὅλη τὴν πόρτα καὶ τὴν ἔκαψε! Δὲν μποροῦσε νὰ δεχθῇ τὸ σταυρό. Ὁ διάβολος καὶ τὰ παιδιά του τρέμουν ὅταν δοῦν τὸν τίμιο σταυρό. Οἱ δὲ φράγκοι, οἱ παπικοί, παραποιοῦν τὸ σταυρό· δὲν τὸν κάνουν ὀρθόδοξα, ὅπως θὰ ἐξηγήσουμε, ἀλλὰ μὲ τὰ πέντε δάχτυλα.

Ὁ σταυρὸς τῶν ὀρθοδόξων θαυματουργεῖ, κάνει θαύματα. Πότε κάνει θαύματα; Πρῶτον ὅταν ἔχῃς πίστι, καὶ δεύτερον ὅταν ἔχῃς ἀγάπη καὶ ἐκτελῇς τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ.
⃝ Πρῶτον· μὲ πίστι στὸν Ἐσταυρωμένο, ὅτι ὁ Χριστὸς εἶνε ὁ Θεός. Νὰ πιστεύῃς ὅπως ὁ λῃ­στής, ποὺ ὅταν εἶδε τὸν Ἐσταυρωμένο μετανόησε καὶ εἶπε· «Μνήσθητί μου, Κύριε, ὅ­ταν ἔλ­θῃς ἐν τῇ βασιλείᾳ σου» (Λουκ. 23,42). Νὰ πιστεύῃς ὅπως ὁ ἑκατόνταρχος, ποὺ ὅταν εἶ­δε νὰ τρέμῃ ἡ γῆ, νὰ σείωνται τὰ βράχια καὶ νὰ σκοτεινιάζῃ ὁ ἥλιος, εἶπε· «Ἀληθῶς Θεοῦ υἱ­ὸς ἦν οὗτος» (Ματθ. 27,54). Νὰ πιστεύῃς ὅπως ὁ Σαῦλος, ποὺ ἀπὸ διώκτης ἔγινε κήρυκας τοῦ Χριστοῦ, ἀπόστολος Παῦλος.

⃝ Δεύτερον· ὁ σταυρὸς κάνει θαύματα ὅταν ὄχι ἁπλῶς πιστεύῃς, ἀλλὰ ἐκδηλώνῃς τὴν πίστι σου μὲ ἔργα ἀγάπης, ὅταν ἐκτελῇς τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ. Ὅπως περπάτησε ὁ Χριστός, ἔτσι νὰ περπατοῦμε κ᾽ ἐμεῖς. Ὁ Χριστὸς εἶνε ὁ δρόμος. «Ἐγώ εἰμι ἡ ὁδὸς καὶ ἡ ἀλήθεια καὶ ἡ ζωή», εἶπε (Ἰωάν. 14,6). Αὐτὸν ν᾽ ἀκολουθήσουμε κ᾽ ἑμεῖς. Ὅπως ὁ Χριστὸς ἀγάπησε τὸ Θεό, τὸν οὐράνιο Πατέρα, ἔτσι κ᾽ ἐμεῖς νὰ τὸν ἀγαποῦμε πάνω ἀπ᾽ ὅλα. Κι ὅπως ὁ Χριστὸς ἀγάπησε τὸν ἄνθρωπο, ἔτσι κ᾽ ἐμεῖς ν᾽ ἀγαποῦμε τὸν πλησίον μας σὰν τὸν ἑαυτό μας. Κι ὅπως ὁ Χριστὸς ἦταν ἁγνὸς καὶ καθαρός, ἔτσι νὰ προσπαθοῦμε νὰ ζοῦμε κ᾽ ἐμεῖς. 

Ἕνα διήγημα λέει τὸ ἑξῆς. Κάποτε ἕνας τσοπᾶνος βαρέθηκε νὰ βόσκῃ πρόβατα. Τοῦ πέρασε ἡ ὑ­περήφανη ἰδέα νὰ γίνῃ βασιλιᾶς. Πῆγε καὶ βρῆκε ἕνα μάγο, κι αὐτὸς τοῦ ὑποσχέθηκε νὰ τὸν βοηθήσῃ. Τοῦ ᾽δωσε ἕνα χαρτὶ καὶ τοῦ ᾽πε, ὅταν νυχτώσῃ, νὰ πάῃ στὸ νεκροταφεῖο καὶ νὰ τὸ ῥίξῃ στὰ μνήματα. Ὅταν τὸ ἔκανε, μαζεύτηκαν οἱ δαίμονες καὶ οὔρλιαζαν. Ἀπὸ τὸ φόβο του ἔκανε τὸ σταυρό του, ὅπως εἶχε διδαχθῆ μικρός, κι ἀμέσως τὰ δαιμόνια ἔφυγαν. Ὅταν πῆγε πάλι στὸ μάγο, ἐκεῖνος τὸν μάλω­σε· τοῦ εἶπε, ὅτι δὲν ἔπρεπε νὰ κάνῃ τὸ σταυρό του. 

Προτοῦ νὰ τὸν ξαναστείλῃ στὰ μνήματα, τοῦ λέει· Θὰ πᾷς καὶ θὰ βρῇς ἕνα μικρὸ παιδάκι, θὰ τὸ σκοτώσῃς καὶ θὰ μοῦ φέρῃς τὴν καρδιά του. Δυσκολεύτηκε, ἀλλὰ μπροστὰ στὴν ἐπιθυμία νὰ γίνῃ βασιλιᾶς τό ᾽κανε τὸ ἔγκλημα. Πηγαίνει πάλι στὰ μνήματα καὶ ῥίχνει τὸ χαρτὶ μὲ τὰ μάγια. Μόλις παρουσιάστηκαν τὰ δαιμόνια, ἔκανε πάλι τὸ σταυρό του καὶ μιὰ καὶ δυὸ καὶ πολλὲς φορές, μὰ τὰ δαιμόνια δὲν ἔ­φυγαν. Γιατί δὲν ἔφυγαν; Τὸ καταλαβαίνετε· διότι ἁμάρτησε, ἔβαψε τὰ χέρια του στὸ αἷμα. Ὁ σταυρὸς κάνει θαύματα ὅταν ἔχῃς καθαρὰ τὰ χέρια ἀπὸ ἁμαρτίες, καθαρὴ τὴ γλῶσσα ἀ­πὸ βλαστήμιες, καθαρὸ τὸ κορμὶ ἀπὸ πορνεῖ­ες καὶ μοιχεῖες. Τότε κάνεις τὸ σταυρό σου μιὰ φορὰ καὶ κατεβάζεις τὰ ἄστρα στὴ γῆ.

* * *

Πρὶν τελειώσω, ἀγαπητοί μου, θὰ προσ­θέσω κάτι ἀκόμα. Πρῶτον εἴπαμε νὰ πιστεύου­­με στὸν Ἐσταυρωμένο, δεύτερον νὰ ἔχουμε ἀγάπη καὶ νὰ ἐκτελοῦμε τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, καὶ τὸ τρί­το εἶνε νὰ κάνουμε τὸ σταυρό μας κανονικά.

Πῶς γίνεται ὁ σταυρός; Ἑνώνουμε τὰ τρία μας δάχτυλα, καὶ μ᾽ αὐτὸ δηλώνουμε ὅτι πιστεύουμε στὴν ἁγία Τριάδα, Πατέρα Υἱὸν καὶ ἅγιον Πνεῦμα. Φέρνουμε τὸ χέρι στὸ μέτωπο καὶ μετὰ τὸ κατεβάζουμε στὴν κοιλιά, ποὺ σημαίνει· Χριστέ, ποὺ ἤσουν στὰ οὐράνια, σ᾽ εὐ­χαριστοῦμε γιατὶ χαμήλωσες σὰν χρυσάετος καὶ κατέβηκες ἐδῶ κάτω στὴ γῆ καὶ ἔλαβες σάρκα ἀπὸ τὴν Παναγία γιὰ τὴν σωτηρία μας. Μετὰ τὸ φέρνουμε στὸν δε­ξιὸ ὦμο, ποὺ μᾶς θυ­μίζει τὸν ἐκ δεξιῶν λῃστὴ καὶ λέμε «Μνή­σθη­τί μου, Κύριε, ὅταν ἔλθῃς ἐν τῇ βασιλείᾳ σου» (Λουκ. 23,42). Τέλος τὸ βάζουμε στὸν ἀριστε­­ρὸ ὦ­μο καὶ ἐννοοῦμε· Χριστέ, μὴ μὲ ῥίξῃς στὴν κό­­λασι. Αὐτὸς εἶνε ὁ ὀρθόδοξος σταυρός, «ὁ φύλαξ πάσης τῆς οἰκουμένης» (ἐξαποστ.).

Παντοῦ ὁ σταυρός. Ξυπνᾷς τὸ πρωί; κάνε τὸ σταυρό σου. Πηγαί­νεις γιὰ δουλειά; ἀνεβαίνεις στὸ αὐτοκίνητο ἢ στὸ τρακτέρ; κάθισες στὸ τραπέζι; βρά­διασε, πᾷς γιὰ ὕπνο; κάνε τὸ σταυρό σου κ᾽ ἐ­σὺ καὶ ἡ γυναίκα καὶ τὰ παιδιά σου. «Πέφτω, κάνω τὸ σταυρό μου, ἄγ­γελο ἔχω στὸ πλευρό μου», ἔλεγαν οἱ παλαιότεροι. Κι ὅταν μιὰ μέρα πεθάνουμε, ἕνας σταυρὸς στὸ μνῆμα μας θὰ λέῃ «Μνήσθητί μου, Κύριε, ὅταν ἔλθῃς ἐν τῇ βασιλείᾳ σου».

Τελειώνοντας συνιστῶ σὲ ὅλους· κάνετε τὸ σταυρό σας κανονικά, μὲ πίστι, μὲ δάκρυα, μὲ νηστεία καὶ προσευχὴ, γιὰ νὰ ἔρθῃ ἡ βοήθεια τοῦ Θεοῦ στὸ ταλαίπωρο ἔθνος μας.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

((Ομιλία του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου στον ιερό ναό του Ἁγίου Νικολάου Ὀλυμπιάδος – Ἑορδαίας 12-8-1976)