Του Οσίου πατρός ημών Γρηγορίου του παλαμά – ομιλία ΚΔ., εις την κατά την Πεντηκοστήν τελεσθείσαν φανέρωσιν και διανομήν του Θείου Πνεύματος
Εθεασάμεθα προ μικρού, τοις μεγάλοις της πίστεως οφθαλμοίς, αναληφθέντα Χριστόν, και των αυτοψία κατηξιωμένων ιδείν, ουχ ήττον και της κατ’ εκείνους δια τούτο μακαριότητος, ουδέν απελείφθημεν: «μακάριοι γαρ οι μη ιδόντες και πιστεύσαντες», ο Κύριος είπεν. Ούτοι δε εισίν οι δι ‘ ακοής πληροφορηθέντες και δια πίστεως βλέποντες. Εθεασάμεθα ουν πρώην Χριστόν από γης αιρόμενον μετά σώματος, νυν δε ορώμεν δια του παρ’ αυτού τοις μαθηταίς πεμφθέντος αγίου Πνεύματος, μέχρι τίνος ο Χριστός αναληφθείς έφθασε και εις ποίαν αξίαν ανεβίβασε την ημών, ήν ανέλαβε φύσιν’ εκείσε γαρ πάντως ανήλθεν, όθεν το Πνεύμα παρ’ αυτού πεμφθέν κατελήλυθε. Πόθεν δε το Πνεύμα κατήλθε, δείκνυσιν ο δια του προφήτου λέγων Ιωήλ: «εκχεώ από του Πνεύματός μου επί πάσαν σάρκα», και προς όν φησίν ο Δαβίδ: «εξαποστελείς το Πνεύμά σου, και κτισθήσονται, και ανακαινιείς το πρόσωπον της γης». Προς τον ανωτάτω τοιγαρούν ο Χριστός αναληφθείς ανελήλυθε Πατέρα και προς αυτόν έφθασε τον πατρικόν κόλπον, όθεν και το Πνεύμα˙ και κοινωνός και κατά το ανθρώπινον της κατ’ αυτόν αξίας ανεδείχθη, το εξ ουρανού παρά του Πατρός ερχόμενόν τε και στελλόμενον Πνεύμα και αυτός αρτίως αποστείλας. Αλλά μηδείς νομίση το Πνεύμα το άγιον της αξίας ταύτης αμοιρούν, παρά του Πατρός και του Υιού αποστελλόμενον ακούων: ου γαρ των αποστελλομένων απλώς, αλλά και των αποστελλόντων και συνευδοκούντων εστί.
Δείκνυσι δε και τούτο σαφώς ο δια του προφήτου λέγων: «εγώ ταις χερσί μου εθεμελίωσα την γην, και τον ουρανόν εξέτεινα, και νυν Κύριος απέσταλκέ με και το Πνεύμα αυτού», και ο Χριστός δια του προφήτου πάλιν αλλαχού, λέγων: «Πνεύμα Κυρίου επ’ εμέ, ου ένεκεν έχρισέ με, ευαγγελίσασθαι πτωχοίς απέσταλκέ με». Τοιγαρούν ουκ αποστέλλεται μόνον το Πνεύμα το άγιον, αλλά και αποστέλλει τον παρά του Πατρός αποστελλόμενον Υιόν, παρ’ ού δείκνυται Πατρί τε και Υιώ συμφυές και ομοσθενές και συνεργόν και ομότιμον. Ευδοκία τοίνυν του Πατρός και συνεργεία του αγίου Πνεύματος δι’ άφατον φιλανθρωπίας πέλαγος, κλίνας ουρανούς και καταβάς άνωθεν, ο του Θεού μονογενής και καθ’ ημάς επί της γης οφθείς και συναναστραφείς ημίν, και έπραξε και εδίδαξε θαυμαστά και μεγάλα και υψηλά καιόντως θεοπρεπή, και τοις αυτώ πειθαρχούσιν θεουργά και σωτήρια…
Πριν από λίγον καιρό, είδαμε τον Χριστό με τους μεγάλους της πίστεως οφθαλμούς, ν’ αναλαμβάνεται, όχι λιγώτερο από τους καταξιωθέντας να τον ιδούν με τα μάτια τους, και δεν υστερήσαμε καθόλου σε μακαριότητα από εκείνους. Διότι ο Κύριος είπε: είναι «μακάριοι εκείνοι που επίστευσαν χωρίς να ιδούν». Αυτοί δε είναι οι πληροφορηθέντες με την ακοή και βλέποντες δια πίστεως. Είδαμε λοιπόν πριν από λίγον καιρό, τον Χριστό να σηκώνεται από τη γη με το σώμα του, τώρα δε δια του αγίου Πνεύματος, που εστάλθηκε από αυτόν στους μαθητάς, βλέπομε έως πού έφθασε ο Χριστός που αναλήφθηκε και σε ποιο αξίωμα αναβίβασε τη φύσι μας που ανέλαβε. Βέβαια οπωσδήποτε ανέβηκε εκεί, από όπου κατέβηκε το Πνεύμα, σταλμένο από αυτόν. Από πού δε κατέβηκε το Πνεύμα, δεικνύει αυτός που ομιλεί δια του προφήτου Ιωήλ: «θα εκχύσω από το Πνεύμα μου σε κάθε σάρκα», και προς τον οποίον λέγει ο Δαβίδ: «θα εξαποστείλης το Πνεύμα σου, και θα κτισθούν, και θ’ ανακαινίσης την επιφάνεια της γης». Επομένως, ο Χριστός, όταν αναλήφθηκε, ανέβηκε προς τον ύψιστο Πατέρα και έφθασε προς αυτόν τον πατρικό κόλπο, από όπου ήλθε και το Πνεύμα. Και συνεπώς, αναδείχθηκε κοινωνός ακόμη και κατά το ανθρώπινο συστατικό του αξιώματος του Πατρός, αποστέλλοντας και αυτός πλέον το εξ ουρανού από τον Πατέρα ερχόμενο και στελλόμενο Πνεύμα. Αλλά να μη νομίση κανείς ότι το άγιο Πνεύμα είναι άμοιρο αυτού του αξιώματος, με το να ακούη ότι αποστέλλεται από τον Πατέρα και τον Υιό. Διότι αυτό δεν είναι απλώς από τα αποστελλόμενα, αλλά και από τα αποστέλλοντα και συνευδοκούντα.
Δεικνύει δε και τούτο σαφώς αυτός που δια του προφήτου λέγει: «εγώ εθεμελίωσα τη γη με τα χέρια μου και άπλωσα τον ουρανό, και τώρα ο Κύριος απέστειλε εμέ και το Πνεύμα του», και ο Χριστός που λέγει πάλι δια του ιδίου προφήτου: «Πνεύμα Κυρίου ήλθε επάνω σ’ εμέ, με το οποίο με έχρισε, με έστειλε να ευαγγελισθώ στους πτωχούς». Επομένως, το άγιο Πνεύμα δεν αποστέλλεται μόνο, αλλά και αποστέλλει τον από τον Πατέρα αποστελλόμενο Υιό, από τον οποίο δεικνύεται συμφυές και ομοδύναμο και συνεργό και ομότιμο με τον Πατέρα και Υιό. Με την ευδοκία του Πατρός λοιπόν και την συνέργεια του αγίου Πνεύματος από άφατο πέλαγος φιλανθρωπίας ο μονογενής του Θεού, κλίνας ουρανούς και καταβάς από άνω, φανείς επάνω στη γη κατά τον τρόπο μας και συναναστραφείς με μας, έπραξε κι εδίδαξε θαυμαστά και μεγάλα, υψηλά και πραγματικά θεοπρεπή, και για τους πειθαρχούντας σ’ αυτόν θεουργά και σωτήρια…
Δείκνυσι δε και τούτο σαφώς ο δια του προφήτου λέγων: «εγώ ταις χερσί μου εθεμελίωσα την γην, και τον ουρανόν εξέτεινα, και νυν Κύριος απέσταλκέ με και το Πνεύμα αυτού», και ο Χριστός δια του προφήτου πάλιν αλλαχού, λέγων: «Πνεύμα Κυρίου επ’ εμέ, ου ένεκεν έχρισέ με, ευαγγελίσασθαι πτωχοίς απέσταλκέ με». Τοιγαρούν ουκ αποστέλλεται μόνον το Πνεύμα το άγιον, αλλά και αποστέλλει τον παρά του Πατρός αποστελλόμενον Υιόν, παρ’ ού δείκνυται Πατρί τε και Υιώ συμφυές και ομοσθενές και συνεργόν και ομότιμον. Ευδοκία τοίνυν του Πατρός και συνεργεία του αγίου Πνεύματος δι’ άφατον φιλανθρωπίας πέλαγος, κλίνας ουρανούς και καταβάς άνωθεν, ο του Θεού μονογενής και καθ’ ημάς επί της γης οφθείς και συναναστραφείς ημίν, και έπραξε και εδίδαξε θαυμαστά και μεγάλα και υψηλά καιόντως θεοπρεπή, και τοις αυτώ πειθαρχούσιν θεουργά και σωτήρια…
Πριν από λίγον καιρό, είδαμε τον Χριστό με τους μεγάλους της πίστεως οφθαλμούς, ν’ αναλαμβάνεται, όχι λιγώτερο από τους καταξιωθέντας να τον ιδούν με τα μάτια τους, και δεν υστερήσαμε καθόλου σε μακαριότητα από εκείνους. Διότι ο Κύριος είπε: είναι «μακάριοι εκείνοι που επίστευσαν χωρίς να ιδούν». Αυτοί δε είναι οι πληροφορηθέντες με την ακοή και βλέποντες δια πίστεως. Είδαμε λοιπόν πριν από λίγον καιρό, τον Χριστό να σηκώνεται από τη γη με το σώμα του, τώρα δε δια του αγίου Πνεύματος, που εστάλθηκε από αυτόν στους μαθητάς, βλέπομε έως πού έφθασε ο Χριστός που αναλήφθηκε και σε ποιο αξίωμα αναβίβασε τη φύσι μας που ανέλαβε. Βέβαια οπωσδήποτε ανέβηκε εκεί, από όπου κατέβηκε το Πνεύμα, σταλμένο από αυτόν. Από πού δε κατέβηκε το Πνεύμα, δεικνύει αυτός που ομιλεί δια του προφήτου Ιωήλ: «θα εκχύσω από το Πνεύμα μου σε κάθε σάρκα», και προς τον οποίον λέγει ο Δαβίδ: «θα εξαποστείλης το Πνεύμα σου, και θα κτισθούν, και θ’ ανακαινίσης την επιφάνεια της γης». Επομένως, ο Χριστός, όταν αναλήφθηκε, ανέβηκε προς τον ύψιστο Πατέρα και έφθασε προς αυτόν τον πατρικό κόλπο, από όπου ήλθε και το Πνεύμα. Και συνεπώς, αναδείχθηκε κοινωνός ακόμη και κατά το ανθρώπινο συστατικό του αξιώματος του Πατρός, αποστέλλοντας και αυτός πλέον το εξ ουρανού από τον Πατέρα ερχόμενο και στελλόμενο Πνεύμα. Αλλά να μη νομίση κανείς ότι το άγιο Πνεύμα είναι άμοιρο αυτού του αξιώματος, με το να ακούη ότι αποστέλλεται από τον Πατέρα και τον Υιό. Διότι αυτό δεν είναι απλώς από τα αποστελλόμενα, αλλά και από τα αποστέλλοντα και συνευδοκούντα.
Δεικνύει δε και τούτο σαφώς αυτός που δια του προφήτου λέγει: «εγώ εθεμελίωσα τη γη με τα χέρια μου και άπλωσα τον ουρανό, και τώρα ο Κύριος απέστειλε εμέ και το Πνεύμα του», και ο Χριστός που λέγει πάλι δια του ιδίου προφήτου: «Πνεύμα Κυρίου ήλθε επάνω σ’ εμέ, με το οποίο με έχρισε, με έστειλε να ευαγγελισθώ στους πτωχούς». Επομένως, το άγιο Πνεύμα δεν αποστέλλεται μόνο, αλλά και αποστέλλει τον από τον Πατέρα αποστελλόμενο Υιό, από τον οποίο δεικνύεται συμφυές και ομοδύναμο και συνεργό και ομότιμο με τον Πατέρα και Υιό. Με την ευδοκία του Πατρός λοιπόν και την συνέργεια του αγίου Πνεύματος από άφατο πέλαγος φιλανθρωπίας ο μονογενής του Θεού, κλίνας ουρανούς και καταβάς από άνω, φανείς επάνω στη γη κατά τον τρόπο μας και συναναστραφείς με μας, έπραξε κι εδίδαξε θαυμαστά και μεγάλα, υψηλά και πραγματικά θεοπρεπή, και για τους πειθαρχούντας σ’ αυτόν θεουργά και σωτήρια…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου